Term
| 3 basisvragen van ontwikkeling - III |
|
Definition
1. continu of discontinu
2. één verloop of meerdere
3. nature of nurture |
|
|
Term
|
Definition
- kwantatieve verandering
- gradueel uitbreiden vaardigheden
- vb taalontwik. vocabularium |
|
|
Term
|
Definition
- kwalitatieve verandering
- stadia (stagetheorie)
- abrubte verandering
- vb taalontwik. grammatica |
|
|
Term
| metafoor van wolkenformatie |
|
Definition
| ontwikkeling loopt volgens combinatie van continu+discontinu, kleine graduele ontwikkelingen stapelen zich op tot kwalitatief nieuwe verschijningsvormen |
|
|
Term
|
Definition
- stadiatheorieën (piaget, kohlberg)
- unidimensioneel: continu (alle kinderen zelfde stadia)
- kan geen stadia skippen
- universeel |
|
|
Term
|
Definition
- unieke levensloop
- veel trajecten, zelfde eindpunt
- regressie mogelijk na negatieve ervaring |
|
|
Term
|
Definition
- erfelijkheid
- aangeboren bio eigenschappen
- endogeen (van binnen uit gestuurd)
- omgeving = belangrijk
- benadrukt stabiliteit+belang erfelijkheid
- maturatie
- Harris: alles=genetica |
|
|
Term
|
Definition
| er zit vanalles klaar als je geboren wordt, dit bouwplan zal zich geleidelijk ontwikkelen |
|
|
Term
|
Definition
- omgeving
- watson
- locke: tabula rasa (onbeschreven blad)
- exogeen (van buiten uit gestuurd)
- klemtoon= plasticiteit
- behavioristen: alles mogelijk met 1 kind |
|
|
Term
| is ontwikkeling nature of nurture? |
|
Definition
| beide aspecten spelen op mekaar in |
|
|
Term
| levensloop perspectief - IIII |
|
Definition
1. ontwikkeling is levenslang
2. multidimensioneel & multidirectioneel
3. hoge plasticiteit
4. verschillende contexten (invloeden) |
|
|
Term
| dynamische systeembenadering |
|
Definition
| ontwikkeling is een blijvend proces van bevruchting tot de dood, complex netwerk van biologische, psychologische en sociale invloeden. |
|
|
Term
| welke theorieën zijn in tegenstelling tot het levensloop perspectief? |
|
Definition
- freud
- piaget
- kohlberg
(daar eindigde ontwikkeling na de adolescentie) |
|
|
Term
| ontwikkeling is multidimensioneel - III |
|
Definition
samenspel van:
- biologische fact
- psychologiesche fact
- sociale fact |
|
|
Term
| ontwikkeling is multidirectioneel - II |
|
Definition
- vooruitgang & achteruitgang over alle domeinen heen x volwassenen: +fysiek maar -levenstevredenheid
- vooruitgang & achteruitgang binnen 1 domein x fysiek bij ouderen- maar uithouding+ |
|
|
Term
| ontwikkeling is plastisch - II |
|
Definition
- kneedbaarheid x veranderbaarheid
- ouderen= toenemende stijfheid |
|
|
Term
| verschillende contexten (invloeden op ontwikkeling) - III |
|
Definition
1. leeftijdsgebonden (normatief)
2. historisch gebonden (normatief)
3. niet normatief |
|
|
Term
| leeftijdsgebonden invloeden (normatief) |
|
Definition
| factoren zuiver gebonden aan chronologische leeftijd vn mensen (voorspelbaar) |
|
|
Term
| historisch gebonden invloeden (normatief) |
|
Definition
- ervaren door mensen rond zelfde tijdstip (afh van cohort, generatie)
- voorspelbaar: vergrijzing
- onvoorspelbaar: 09/11 |
|
|
Term
| niet normatieve invloeden |
|
Definition
- onregelmatige gebeurtenissen
- beperkt aantal mensen
- onvoorspelbaar
- specifiek voor 1 persoon (lotto winnen) |
|
|
Term
|
Definition
- verdraagzaamheid
- tolerantie
- optimisme
- liberatie |
|
|
Term
|
Definition
- onzekerheid
- minder geloof in verbeteren v wereld
- worstelen met identiteit |
|
|
Term
|
Definition
- terug optimistisch
- fopspeen generatie
- helikopter ouders |
|
|
Term
|
Definition
| persoonlijke ontwikkeling gedurende eigen leven |
|
|
Term
|
Definition
| ontwikkeling of evolutie van de mens als soort over verschillende generaties heen |
|
|
Term
| psychoanalyse volgens Freud (visie) |
|
Definition
| kinderen gaan door reeks stadia waarin conflicten tss biologische driften (agressief, seksueel) en sociale verwachtingen |
|
|
Term
|
Definition
| hoe uders omgaan met impulsen (driften) van kinderen in eerste levensjaren bepaalt ontwikkeling v persoonlijkheid |
|
|
Term
|
Definition
- libido/eros: gericht op leven en plezier
- thanatos: gericht op destructie en dood |
|
|
Term
| 3 structuren van de menelijke geest |
|
Definition
1. Es (id)
2. Ich (ego)
3. Uber-ich (superego) |
|
|
Term
|
Definition
= bron van biologische basisbehoeften & verlangens
- primair denkproces zonder logica
- lustprincipe
- bij dominantie: neurotische angst |
|
|
Term
|
Definition
= bewuste & rationele kant vd mens
- secundair proces denken
- realiteitsprincipe |
|
|
Term
|
Definition
= geweten, regels vd maatschappij volgen
- internaliseren v normen & waarden
- aangeleerd door socialisatie
- het 'goede' beloont (trots)& het 'slechte' bestraft (schaamte, schuld) |
|
|
Term
| wat is de rol van het 'Ich (ego)' |
|
Definition
er is spanning tss 'Es' en 'Uber-ich'
- het 'ich' werkt als bemiddelaar tss driften & maatschappelijke verwachtingen |
|
|
Term
| metafoor vn persoonlijkheids ontwikkeling (waterbuizensysteem) |
|
Definition
- kranen open: 'es' (neurotische angst)
- kranen dcht: 'uber ich' (morele angst)
- druk afleiden: ich bemiddelt |
|
|
Term
| psychoseksuele stadia (+leeftijd) - IIIII |
|
Definition
1. orale fase 0-1j
2. anale fase 1-3
3. fallische fase 3-6
4. latentie fase 6-11
5. genitale fase adolescentie |
|
|
Term
|
Definition
| tetje zuigen & lust ervaren vd aanwezigheid vd moeder, zij reageert responsief (eten & warmte geven) |
|
|
Term
| wat gebeurd er als de moeder niet responsief reageert tijdens de orale fase? |
|
Definition
orale fixatie
- roken
- afhankelijkheid
- opdringerigheid |
|
|
Term
|
Definition
| training tot zindelijkheid + gevoel van zelfstandigheid. |
|
|
Term
| wat gebeurd er als de ouders te boos worden gedurende de anale fase? |
|
Definition
anale fixatie
- controlefreak
- compulsief gedrag (smetvrees)
- rebels, koppig |
|
|
Term
|
Definition
- belangrijkste fase volgens freud
- Oedipus/elektra complex
- jongen richt libido op moeder
- vader = rivaal + installeert uber ich door te zeggen dat dit niet kan
- castratieangst |
|
|
Term
| wat als de vader te streng optreedt tijdens de fallische fase? |
|
Definition
fallische fixatie
- rebellie
- schaamte
- schuldgevoel
- perfectionisme |
|
|
Term
|
Definition
| weinig libidinale activiteit & weinig seksuele drift |
|
|
Term
| genitale fase - adolescentie |
|
Definition
- intergratie erogene zones, gericht op een ander
- driften ++ (partieel naar genitaal)
- spanningsveld tss ich & uberich
- seksueel productief |
|
|
Term
|
Definition
- te grote klemtoon op seksuele gevoelens tijdens ontwik
- theorie = cultuurspecifiek
- retrospectief, geen onderzoek bij kinderen |
|
|
Term
| kenmerken van de psychoseksuele theorie |
|
Definition
- discontinu
- unidirectioneel
- nature (aangeboren driften)
- nurture (ontwik gestuurd door ouders) |
|
|
Term
| psychoanalyse volgens erikson |
|
Definition
- constructief
- brond van creativiteit
- globale & positieve visie
- optimistisch |
|
|
Term
| rol van ego volgens erikson |
|
Definition
- sturende positieve kracht die streeft naar ontwik v psychosociale identiteit
- ego verwerft attitudes & skills die het individu tot actief, lid v maatschappij maakt
- proactief |
|
|
Term
| belang van sociale omgeving volgens freud |
|
Definition
- omgeving speelt minimale rol
- intrapsychisch proces |
|
|
Term
| belang van sociale omgeving volgens erikson |
|
Definition
- substantiele rol
- interpsychisch proces
- psychosociale, culturele ontwik staat centraal
- fases afh van cultuur (klemtoon op nurture) |
|
|
Term
| duur van ontwikkeling: freud vs erikson |
|
Definition
1. freud: na 5 jaar ligt persoonlijkheid vast
2. erikson: ontwik = levenslang proces ook na adolescentie |
|
|
Term
| psychoseksuele conflict (erikson) |
|
Definition
1. vertrouwen-wantrouwen
2. autonomie-schaamte
3. initiatief-schumd
4. vlijt-minderwaardigheid
5. identiteit-verwarring
6. intimiteit-isolement
7. generativiteit-stagnatie
8. ego integriteit-wanhoop |
|
|
Term
| freud: orale fase = erikson: ? |
|
Definition
|
|
Term
| freud: anale fase = erikson: ? |
|
Definition
|
|
Term
| freud: fallische fase = erikson: ? |
|
Definition
|
|
Term
| freud: latentie = erikson: ? |
|
Definition
|
|
Term
| freud: genitale fase = erikson: ? |
|
Definition
|
|
Term
|
Definition
- epi (na) genese (onstaan)
- versch taken bouwen verder op elkaar
- levensontwik van binnenuit
- universele geldigheid, contextuele invulling
- ontwik problemen kunnen cumuleren |
|
|
Term
|
Definition
| elke nieuwe vaardigheid onstaat na de vorig. elk psychosociaal conflict moet opgelost zijn voor je met het volgende kan omgaan |
|
|
Term
| voordelen & nadelen van epigenetisch model |
|
Definition
V: nadruk op unieke levensgeschiedenis
N: ideeën moeilijk te onderzoeken |
|
|
Term
| waarom is de mens passief volgens behaviorisme/sociaal leren ? |
|
Definition
- geen interne groeiprocessen, geen introspectie
- menselijk gedrag verkapt in gedragseenheden
- gedragseenheden complexer door ze aan elkaar te koppelen |
|
|
Term
| sociale omgeving programmeert menselijk gedrag (mechanisch) |
|
Definition
- multidirectioneel: vele ontwik lijnen zijn mogelijk
- continue ontwik: kwantitatief accumulatieproces obv invloeden uit omgeving |
|
|
Term
| kritieken op behaviorisme/sociaal leren |
|
Definition
- weinig aandacht voor leeftijdsspecifieke processen
- fasettheorien = zinloos: men kan alles leren op versch leeftijd
- theorie kan niet alles verklaren: inspiratie, creativiteit,.. |
|
|
Term
| Bandura: sociaal leren theorie |
|
Definition
- observerend leren: imitatie (passief)
- nu sociaal cognitieve theorie geworden |
|
|
Term
| sociaal cognitieve theorie |
|
Definition
sterke nadruk op hoe we over onszelf & andere denken.
1. observatie van standaarden van anderen en reactie daarop
2. selectie ven persnlijke standaarden, selectief in imitatie
3. competentie: gevoel van self efficacy |
|
|
Term
| cognitieve ontwikkelingstheorie (piaget) |
|
Definition
| kinderen bouwen actief kennis op door op te gaan met de wereld en het verkennen ervan |
|
|
Term
| doel van cognitieve ontwikkeling (piaget) |
|
Definition
| adaptatie (universeel) - je manier v handelen aanpassen zodat je beter kan handelen in de wereld |
|
|
Term
| waarom passen ze denkstructuren van kinderen zich aan en breiden ze uit? (c.o.t. piaget) |
|
Definition
| ze willen de externe wereld beter begrijpen en een equilibrium (evenwicht) bereiken |
|
|
Term
|
Definition
| jonge kinderen hebben dit niet, ze denken bvb dat een voorwerp verstopt onder een dekentje er niet meer is |
|
|
Term
| ontwikkelingsfases van piaget |
|
Definition
1. sensorimotorische fase 0-2j
2. preoperationele fase 2-6j
3. concreet operationele fase 7-12j
4. formeel operationele fase 12- +j |
|
|
Term
| sensorimotorische fase (c.o.t. piaget) |
|
Definition
- wereld herkennen+denken via zintuigen
- curieus naar omgeving
- weinig voorstellingsvermogen
- zuigen op duim= sensorieel genot= duimzuigschema |
|
|
Term
| preoperationele fase (c.o.t. piaget) |
|
Definition
- cap voor symbolische voorstelling v wereld
- dingen opslaan in geheugen voor latere imitatie
- denkfouten & geen principe conservatie
- uitgestelde imitatie, objectpermanentie, doen als of spelletjes |
|
|
Term
| concreet operatione fase (c.o.t. piaget) |
|
Definition
- operaties uitvoeren mbt zichtbare realiteit
- geen conservatieproblemen meer
- betere organisatie en redeneren |
|
|
Term
| formeel operationele fase (c.o.t. piaget) |
|
Definition
- redeneren over toekomst
- denken itv mogelijkheden en doelen
- vb aan wetenschap doen |
|
|
Term
| welke onderzoeksmethoden gebruikte piaget? |
|
Definition
- observatie eigen kinderen 0-2j
- klinische interviews met open vragen: antwoord van kind= basis voor volgende vraag |
|
|
Term
| informatieverwerkingstheorie |
|
Definition
- continue ontw
- kwantitatieve ontw
- graduele ontw |
|
|
Term
|
Definition
| ontogenese is herhaling van fylogenese |
|
|
Term
|
Definition
| proces waarbij bep stimulus tijdens kritische periode word opgeslagen of ingeprent= hechtingsmechanisme |
|
|
Term
| voorwaarden bij inprenting |
|
Definition
- kritische periode
- sensitieve periode
- soort stimulus |
|
|
Term
| vygotsky's socio culturele theorie |
|
Definition
| cognitieve ontw is sociaal gestuurd en dus een cultureel bepaald proces |
|
|
Term
| aanvulling piaget door vygotsky |
|
Definition
V. zegt dat cognitieve ontwikkeling ook door de omgeving wordt gestuurd.
P. stekt dat ontwikkeling loopt via universele stappen, V bekritiseert dit |
|
|
Term
| ecologische systeem theorie - bronfenbrenner |
|
Definition
1. microsysteem: onmiddelijke omgeving
2. mesosysteem: verbinding tss micro
3. exosysteem: indirecte invloeden
4. macrosysteem: wetten, maatschappij
5. chronosysteem: tijdsdimensie |
|
|
Term
|
Definition
| zelfde groepen bestuderen op verschillende momenten |
|
|
Term
| cross sectioneel transversaal onderzoek |
|
Definition
| verschillende groepen bestuderen op zelfde momenten |
|
|
Term
| longitudinaal sequentieel |
|
Definition
| verschillende groepen bestuderen op verschillende momenten |
|
|
