Term
|
Definition
| - kern wordt gevormd door psychische stoornissen - houdt zich vooral bezig met gedrag dat afwijkt van een bepaalde norm - gaat m.n. om afwijkingen die lastig zijn voor de persoon zelf of voor zijn omgeving; met afwijkingen van de norm in gunstige zin houden klinisch psychologen zich doorgaans niet bezig - wanneer buitengewone prestaties echter problemen met zich meebrengen (bv. omdat hoogbegaafde jongeren veelvuldig worden gepest en daardoor in een sociaal isolement geraken), dan is dat wel weer een aandachtsgebied van de klinische psychologie - abnormale gedragingen, gedachten en gevoelens kunnen alleen worden verklaard tegen de achtergrond van normale processen: kennis van 'normale' psychologische functies, van normale ontwikkeling, van de sociale psychologie en de persoonlijkheidspsychologie is nodig om afwijkingen van de norm te kunnen vaststellen en begrijpen |
|
|
Term
| verschil psychiatrie / psychologie |
|
Definition
Klinisch psycholoog:
3 jaar bachelor + 1 jaar master
Psychiater:
6 jaar algemeen 4 jaar specialisatie
mag psychofarmaca voorschrijven |
|
|
Term
| aspecten van abnormaal gedrag (Seligman, Walker en Rosenhan, 2001) |
|
Definition
1. persoonlijk lijden
2. (dis)functionaliteit van het gedrag
3. irrationeel en onbegrijpelijk gedrag
4. onvoorspelbaarheid en controleverlies
5. opvallend en onconventioneel gedrag
6. gedrag dat een ongemakkelijk gevoel bij anderen teweeg brengt.
7. het overtreden van morele normen |
|
|
Term
| psychische stoornis (APA definitie) |
|
Definition
| - syndroom, gekenmerkt door klinisch significante symptomen op het gebied van de cognitieve functies, de emotieregulatie of het gedrag van een persoon, dat een uiting is van een disfunctie in de psychologische, biologische, of ontwikkelingsprocessen die ten grondslag liggen aan het psychische functioneren - gaan gewoonlijk gepaard met significante lijdensdruk of beperkingen in het functioneren of sociaal of beroepsmatig gebied of bij andere belangrijke bezigheden - systeem classificeert geen mensen, maar de stoornissen die ze hebben (dus niet: 'een alcoholist', maar wel 'iemand met een stoornis in alcoholgebruik' |
|
|
Term
| uitsluitende omstandigheden voor psychische stoornis |
|
Definition
1. te verwachten en cultureel aanvaarde reacties
2. langdurig deviant gedrag dat voortvloeit uit het behoren tot een politieke, religieuze of seksuele minderheid
3. afwijkend gedrag komt voort uit een persoonlijk conflict tussen het individu en de maatschappij |
|
|
Term
|
Definition
| - veelgebruikt model om het vraagstuk over de grens tussen (ab)normaal gedrag te beantwoorden - uitgangspunt is dat menselijke eigenschappen min of meer normaal verdeeld zijn; van abnormaliteit wordt dan gesproken bij extreem lage of hoge scores - is gebaseerd op een dimensionale benadering van psychopathologie; de meeste psychologische tests die tegenwoordig worden gebruikt sluiten aan bij deze benadering - binnen dit model heeft 'abnormaal' uitsluitend een statistische betekenis |
|
|
Term
| statistisch model: kritiek |
|
Definition
1. waar moet precies de grens tussen normaal en abnormaal gedrag worden getrokken?
2. specificeert niet hoe ongewoon gedrag moet zijn om het abnormaal te kunnen noemen
3. maakt geen onderscheid tussen statistische afwijkingen die gepaard gaan met individueel lijden en afwijkingen waarvoor dat niet geldt; vele, statistisch uitzonderlijke, gedragingen of eigenschappen zijn helemaal niet pathologisch |
|
|
Term
|
Definition
psychische stoornissen zijn vergelijkbaar met somatische ziekten en dus het beste te verhelpen door de onderliggende mechanismen te bestrijden
ziekte - diagnose - therapie - genezing |
|
|
Term
|
Definition
| een lichamelijke oorzaak ligt ten grondslag aan de psychische stoornis |
|
|
Term
|
Definition
| een psychologisch mechanisme ligt ten grondslag aan de stoornis |
|
|
Term
| medisch of ziektemodel: kritiek |
|
Definition
1. therapie wordt geassocieerd met genezing. Niet elke psychische stoornis is te genezen.
2. labeling werkt stigmatisering in de hand. Self forfilling prophesy. |
|
|
Term
|
Definition
1. Alternatief voor stoornissen waaraan geen duidelijke organische oorzaken aan ten grondslag liggen
2. een plausibeler verklaring is dat de stoornissen zijn ontstaan door verkeerd verlopen leerprocessen |
|
|
Term
| leer- of onderwijsmodel: leraar vs. leerling |
|
Definition
1. de uitgangssituatie wordt niet beschreven als ziekte of abnormaliteit, maar als persoonlijk probleem
2.er wordt niet gesproken van een diagnose, maar van het bepalen van het leerdoel
3. de uitkomsten van de diagnostiek worden niet geformuleerd in termen van stoornissen, maar als (vaardigheids)tekorten
4. het woordje 'therapie' is vervangen door 'uitvoering van een onderwijsprogramma'; in dat programma reikt de leraar kennis en vaardigheden aan die kunnen bijdragen tot de vermindering of opheffing van de tekorten bij de leerling; als dat lukt, is het doel bereikt |
|
|
Term
| leer- of onderwijsmodel: voordelen boven het medisch model |
|
Definition
1. in alle fasen van het model worden de nadelige bijbetekenissen van het medisch model vermeden; daarmee is de kans op stigmatisering veel geringer
2. doet meer recht aan de eigen verantwoordelijkheid van mensen met een persoonlijk probleem
3. doet meer recht aan datgene wat daadwerkelijk plaatsvindt bij psychologische hulpverlening |
|
|
