Term
| Waar kan chronisch slaaptekort toe leiden 5? |
|
Definition
- chronische vermoeidheid
- angst- en stemmingsstoornissen
- hart- en vaatziekten
- diabetes
- stofwisselingsziekten |
|
|
Term
| Waar kan chronisch slaaptekort op jonge leeftijd toe leiden? |
|
Definition
| depressie- en angststoornissen op latere leeftijd. |
|
|
Term
| Welke 2 processen sturen het slapen en waken? |
|
Definition
- homeostatische slaapdruk
- circadiaans slaapregelingsritme |
|
|
Term
|
Definition
| energie-investering om wakker te blijven genereert afvalstoffen die tijdens slaap worden opgeruimd. Slaapfactor (=concentratie slaapstof) stijgt in de loop van de dag en slaapdruk wordt sterker. |
|
|
Term
| circadiaans slaperigheidsritme |
|
Definition
| ritmisch proces van 24 uur gestuurd door biologische klok in de hersenbasis. Coördineert fysiologische processen in organen. Daalt in loop van de dag, namiddag laagste waarde. |
|
|
Term
| Hoeveel % genetisch bepaald ochtendmens of avondmens? |
|
Definition
|
|
Term
| Hoeveel loopt avondmens achter op ochtendmens? |
|
Definition
|
|
Term
| Hoe loopt de verschuiving van ochtendmens naar eventueel avondmens? |
|
Definition
- < 10 jaar meestal ochtendmens
- 10-20 jaar: verschuiving richting avondmens
- > 20 jaar verschuiving naar ochtendmens |
|
|
Term
| Hypnogram van een jongvolwassene 3 |
|
Definition
- inslaaplatentietijd binnen 30 minuten en snel in diepe slaap stadium 4
- na 1 uur start non-REM/REM-cyclus, 4-5x per nacht, REM-slaap loopt op van 5 naar 25 minuten
- tweede helft: korte waakperioden (microarousals) die jij je niet herinnert |
|
|
Term
| Wat is anders aan dagslaap i.t.t. nachtslaap? |
|
Definition
| Begint hetzelfde als nachtslaap, maar REM-slaap komt eerder waardoor minder diepe slaap. 2 Uur kortere slaap dan nachtslaap. |
|
|
Term
| 5 aspecten aan slaap ouderen |
|
Definition
- meer lichte slaap te koste van diepe slaap
- REM-slaap ongewijzigd
- behoefte aan dutjes overdag
- microarousals nemen toe naar 20 x per uur
- slaapbehoefte neemt maar een heel klein beetje af |
|
|
Term
| Slaapduur 18 tot 70-jarigen |
|
Definition
| slaapduur exact 7 uur, 30% slaapt 6 uur of minder. |
|
|
Term
|
Definition
- restauratief voor lichaam en geest
- ruimt neurotoxisch afval op dat tijdens waakperiode in hersenvocht is opgebouwd: bèta-amyloïd, Alzheimer |
|
|
Term
|
Definition
1) doezelen: droomgedachten, zweven, spiertrekkingen
2) lichte slaap: stadium 1 en 2 samen, sterk verhoogde wekdrempel
3) diepe slaap: 3 en 4 samen, delta-golven (slow wave sleep), moeilijk te wekken, slaapinertia (desoriëtatie na wekken)
4) REM-slaap: lage spiertonus, actief vegetatief Z.S., neuronale activiteit als tijdens waken |
|
|
Term
|
Definition
1) slaapklacht:
polysomnografie in eigen omgeving
actometer
2) slaap-waakschema registreren via dagboekje
3) VG
4) slaapcondities/slaaphygiëne
5) levensstijl
6) medische status
7) psychologische status: SCL-90, BDI, Pennstate Worry Questionnaire |
|
|
Term
| 4 kenmerken insomniastoornis |
|
Definition
- klachten over slecht slapen terwijl er voldoende tijd is
- inslapen langer dan 30 min
- doorslapen: langer dan 30 min wakker
- vroeg en vaak wakker, minder dan 6,5u slaap
- minimaal 3 maanden en 3 nachten pw |
|
|
Term
| Hoeveel % heeft chronische insomnia? |
|
Definition
|
|
Term
| Hoeveel % neemt chronische insomnia toe tijdens menopauze? |
|
Definition
|
|
Term
| Chronische insomnia 65 plussers |
|
Definition
| 30% door lichamelijke klachten en psychosociale problemen, lichamelijke klachten spelen grotere rol dan leeftijd. |
|
|
Term
|
Definition
| aangeleerde insomnia door neiging tot piekeren, stressgevoeligheid en perfectionisme. |
|
|
Term
| Waar zijn inslaapproblemen het gevolg van 3? |
|
Definition
- foutieve stimuluscontrole
- ontbreken effectieve slaapprikkel
- associatie slaapkamer met waakreactie |
|
|
Term
|
Definition
| bedtijd verminderen zodat slaapdruk toeneemt |
|
|
Term
|
Definition
| Slaaptijd tijdens totale bedtijd. |
|
|
Term
| Cognitieve theorie over insomnia |
|
Definition
| na initiële fase (insomnia sl reactie op stressor) treedt onvoldoende de adaptieve fase op waarin insomnia zou moeten verdwijnen. |
|
|
Term
| Hypersomnolentie: 5 kenmerken |
|
Definition
- excessieve slaperigheid ondanks 7u slaap
- onbedoelde dutjes
- slaapinertie na wakker worden
- minimaal 3 maanden en 3 nachten
- kan zeer invaliderend zijn |
|
|
Term
| Hypersomnolentie: prevalentie |
|
Definition
|
|
Term
| Hypersomnolentie: behandeling |
|
Definition
| vaststellen ademhalingsaandoeningen of lichamelijke problemen |
|
|
Term
|
Definition
- neurologische aandoening met onbedwingbare slaapaanvallen
- REM-inslaaplatentietijd minder dan 15 minuten
- inslaaplatentietijd minder dan 8 minuten
- kataplexie
- slaapparalyse
- hypnagoge hallucinaties |
|
|
Term
|
Definition
| intense emotie lokt spierverslapping uit en men valt in slaap |
|
|
Term
|
Definition
| niet kunnen bewegen tijdens inslapen of ontwaken. Bij gezonde mensen na slaaptekort. |
|
|
Term
|
Definition
| levendige zintuiglijke prikkelingen bij inslapen. |
|
|
Term
|
Definition
| 0,05%: 10-15% heeft alle symptomen |
|
|
Term
| Narcolepsie: behandeling 3 |
|
Definition
- levensbedreigende situaties voorkomen
- Ritalin of Modafinil
- AD bij kataplexie |
|
|
Term
| Slaapapneu: wat is het en 2 soorten |
|
Definition
- ademhalingsproblemen tijdens slaap leiden tot slaperigheid overdag
- OSAS (apneu of hypopneu)
- centrale slaapapneu: stoornis vanuit hersenstam, 100x pn ademstop |
|
|
Term
|
Definition
| 40-65-jarigen: 4% man, 2% vrouw |
|
|
Term
| Slaapapneu: CPAP en anders chirurgisch |
|
Definition
|
|
Term
| Circadianeritme-slaap-waakstoornis: 3 kenmerken |
|
Definition
- verstoorde afstemming biologische klok met problemen inslapen, doorslapen en lengte slaap
- intrinsiek: stoornis biologische klok zelf
- extrinsiek: jetlag, ploegendienstsyndroom |
|
|
Term
| Circadianeritme-slaap-waakstoornis: behandeling 2 |
|
Definition
- synchroniseren door lichtblootstelling
- melatonine |
|
|
Term
| Non-REM-slaap arousalstoornissen |
|
Definition
| herhaaldelijk, maar onvolledig, wakker worden in hoofdslaap, niet in REM-slaap. Slaapwandelen en pavor nocturnus |
|
|
Term
| Slaapwandelen: 2 aspecten |
|
Definition
- moeite gewekt worden
- sterke genetische predispositie |
|
|
Term
| Slaapwandelen: 5 risicofactoren |
|
Definition
- slaaptekort
- alcohol
- premenstruele periode
- apneu
- stress |
|
|
Term
| Slaapwandelen: prevalentie |
|
Definition
- piek bij 8-12 jarigen: 17%
- volwassenen 4% |
|
|
Term
| Pavor nocturnus: 3 aspecten |
|
Definition
- nachtelijke paniekaanval
- volgende ochtend geen herinnering
- genetische factoren |
|
|
Term
| Pavor nocturnus: prevalentie |
|
Definition
- kinderen 3%
- volwassenen 1% |
|
|
Term
| Pavor nocturnus: behandeling 4 |
|
Definition
- psychotherapie
- hypnose
- stressreductie
- bij gevaar: tricyclische AD of benzo |
|
|
Term
| Nachtmerriestoornis: 3 kenmerken |
|
Definition
- wel directe herinnering
- in REM en non-REM slaap
- kan horen bij angststoornis of ptss |
|
|
Term
| Nachtmerriestoornis: behandeling 4 |
|
Definition
- eerst bijkomende stoornis
- systemische desensitisatie
- hypnose
- cgt |
|
|
Term
| REM-slaapgedragsstoornis: 3 |
|
Definition
- verminderde remming spiertonus waardoor dromen in gedrag uitkomen, kans op zelfverwonding of van partner
- herinnering droom
- mannen boven 50 met neurologische stoornis |
|
|
Term
| Andere arousalstoornissen: slaapparalyse |
|
Definition
| korte perioden bij inslapen of ontwaken waarbij men zich niet kan bewegen, met hallucinaties. |
|
|
Term
| Andere arousalstoornissen: jactatio capitis nocturnus |
|
Definition
| met hoofd of lichaam heen en weer rollen |
|
|
Term
| Restless legs syndrome: 5 |
|
Definition
- komt op in rust, meestal snachts
- moeite met in- en doorslapen
- vermoeidheid overdag
- kan depressieve stemming veroorzaken
- minstens 3 mnd en 3 nachten |
|
|
Term
| Restless legs syndrome: prevalentie |
|
Definition
| 5-15%, met name ouderen, nierpatiënten, zwangeren |
|
|
Term
| Periodic Limb Movement Disorder |
|
Definition
| Bij 90% van de mensen met RLS. Behandeling medicatie. |
|
|
Term
| Slaapstoornis door middel of medicatie 4 |
|
Definition
- benzo's: verminderen diepe- en REM-slaap
- wekmiddelen, bv Ritalin
- medicatie die onbedoeld de slaap verstoort
- genotmiddelen: alcohol, nicotine, cafeïne |
|
|
