Term
| wat is wijsbegeerte/filosofie |
|
Definition
| de studie van die problemen waarvoor nog geen wetenschappelijke oplossingsmethode bestaat |
|
|
Term
| wat is een kritische opvatting? |
|
Definition
| een opvatting die tot stand komt nadat men bewust geworden is van het problematische karakter van naïeve denkbeelden |
|
|
Term
| waar is wijsbegeerte op gericht? |
|
Definition
|
|
Term
| wat is kennis volgens wijsbegeerte? |
|
Definition
| elke voorstelling, elk denkbeeld, elke overtuiging waarvan we aannemen dat die met een zekere werkelijkheid overeenkomt |
|
|
Term
|
Definition
| een menselijke activiteit die erop gericht is tot gesystematiseerde en betrouwbare kennis te komen |
|
|
Term
| kenmerken van wetenschappelijke uitspraken |
|
Definition
- men kan ze meedelen aan andere mensen
- ze vertonen een systematisch karakter
- er bestaat controle op betrouwbaarheid ervan |
|
|
Term
| waarom is niet elke vorm van kennis gelijk aan wetenschap? |
|
Definition
| de kennis moet vatbaar zijn voor communicatie & controle + gesystematiseerd zijn |
|
|
Term
| 2 soorten wetenschappen op basis van methode |
|
Definition
- formele / deductieve wetenschappen
- empirische / inductieve / ervarings wetenschappen |
|
|
Term
| formele / deductieve wetenschappen |
|
Definition
zoals wiskunde & logica
- leren ons niets over de werkelijkheid, maar verschaffen ons een symbolensysteem die bruikbaar zijn om de werkelijkheid uit te drukken |
|
|
Term
| empirische / inductieve / ervaringswetenschappen |
|
Definition
| onderzoeken hoe de werkelijkheid in elkaar zit & zijn ervan overtuigd dat kennis over de werkelijkheid enkel bereikt kan worden door beroep te doen op ervaringsgegevens & empirische data die we zintuigelijk verkrijgen |
|
|
Term
| wat zijn de 3 deelgroepen van empirische / inductieve / ervaringswetenschappen? |
|
Definition
- natuurwetenschappen
- gedragswetenschappen
- cultuurwetenschappen |
|
|
Term
| waarom is het moeilijk om een onderscheid te maken tussen natuur/gedrags/cultuur wetenschappen? |
|
Definition
| omdat alle wetenschappen moeten streven naar exactheid & ondubbelzinnige taal |
|
|
Term
|
Definition
|
|
Term
|
Definition
| wetenschappelijke gegevens en methodes gebruiken om praktische problemen op te lossen & menselijke noden te bevredigen |
|
|
Term
|
Definition
19e eeuw
berusten op gegevensfeiten in tegenstelling tot meer speculatieve denkwijzen |
|
|
Term
| waarom zoeken wij kennis/inzicht? |
|
Definition
1. verwerken van info uit buitenwereld
2. gedragsaanpassingen obv info
3. in zijn staat tot leren
4. voorstelling maken vd omgeving
5. associaties maken dmv taal
6. associates v cultuur op cultuur overgeven |
|
|
Term
| welke nadelen kunnen er zijn door het overgeven van associaties v cultuur op cultuur? |
|
Definition
1. ontstaan v symbolen v gevaar
2. wat we niet snappen zien we als beangstigend
3. orde & structuur geven aan info die we verwerken
4. beslissingen & handelingen kunnen fout zijn = onzekerheid |
|
|
Term
|
Definition
| objecten die men niet mag aanraken & handelingen die men niet mag stellen |
|
|
Term
| wat gebeurt er bij contact met een taboe |
|
Definition
| wordt ervaren als: onreinheid, bezoedeling & besmetting |
|
|
Term
| hoe kon men 'onreinheid' reinigen? |
|
Definition
|
|
Term
|
Definition
| geheel van stereotype handelingen of uitspraken waarmee men bepaalde doeleinden wenst te realiseren steunend op wetmatigheden die volgens de rationeel denkende mens totaal onbestaand zijn |
|
|
Term
|
Definition
|
|
Term
|
Definition
|
|
Term
|
Definition
1. afweermagie
2. productieve magie
3. destructieve magie |
|
|
Term
|
Definition
| apotropaeische riten, gevaren afwenden |
|
|
Term
|
Definition
menselijke noden bevredigen
- regen
- ziekten genezen |
|
|
Term
|
Definition
kwaad berokkenen aan de vijand (vloek)
= tovenarij
- witte magie = positief
- zwarte magie = negatief |
|
|
Term
|
Definition
| opvattingen over de werkelijkheid waarbij men gelooft in wetmatigheden die via riten & bezweringen te beheersen zijn, maar die zich volgens huidige wetenschappen niet voordoen |
|
|
Term
|
Definition
| belangrijkste poging van primitieve mens om inzicht ind e wereld te verweren (voor wereldgodsdiensten) |
|
|
Term
|
Definition
| verhaal uit de menselijke fantasie waaraan toehoorders of lezers een zeker geloof hechten |
|
|
Term
| wat zijn de functies van mythen? |
|
Definition
1. ordenen van de wereld of een gedeelte ervan tot een samenhangend geheel, reduceert angst voor het chaotische
2. bieden verklaring voor enge of pijnlijke toestanden
3. rechtvaardigen, consolideren bepaalde individuele/maatschappelijke situaties |
|
|
Term
|
Definition
| ontstaan van de wereld verklaren |
|
|
Term
| waarop moeten openbaringsgodsdiensten een antwoord geven? |
|
Definition
| op de vraag naar het fundament van een ethische wereld- en maatschappijordening ''geluk van de bozen en lijden van de goeden'' |
|
|
Term
|
Definition
| ideeen met interne contradicties of manifest in strijd zijn met de alledaagse ervaring of algemeen aanvaarde wetenschappelijke inzichten afwijzen |
|
|
Term
|
Definition
| leerstellingen die niet voor rationele of wetenschappelijke argumentatie vatbaar zijn, maar evenmin duidelijk strijdig met de logica of de wetenschappelijke gegevens zijn |
|
|
Term
| indeling van wijsbegeerte in de 18e eeuw |
|
Definition
- factische of metfysische problemen
- ethisch-politieke (normatieve) problemen
- kennistheoretische problemen |
|
|
Term
|
Definition
| leer over de grondslagen van alles wat bestaat |
|
|
Term
|
Definition
| algemene beginselen van het zijnde als het zijnde (wat is zijn?) |
|
|
Term
|
Definition
| bestudeert normen van het handelen en de waarden |
|
|
Term
|
Definition
| bestudeert de vraag hoe men de maatschappij moet organiseren |
|
|
Term
|
Definition
| de filosofische studie van het schone & de kunst |
|
|
Term
| 4 kenmerken van openbaringsgodsdiensten |
|
Definition
1. universaliteitsaanpak
2. openbaring
3. dogmatisme
4. verlossing |
|
|
Term
|
Definition
in tegenstelling tot mythes is een godsdienst gericht naar 'alle mensen'
bij mythes was dat enkel een bepaalde bevolking |
|
|
Term
|
Definition
| waarheden vinden het oorsprong bij god of in de hoogste werkelijkheid en worden geopenbaard in de prediking van een profeet. definitieve formulering staat in geschriften (heilige boeken) waarvan de tekst niet voor discussie vatbaar is |
|
|
Term
|
Definition
| goddelijk karakter & neerschrijven zorgt ervoor dat de basis onomwrikbaar wordt vastgelegd, door systematisering kan dogmatisch geheel groeien |
|
|
Term
|
Definition
| stelling die men moet aannemen om tot een geloof toe te mogen treden |
|
|
Term
| rationaliteit in enge zin |
|
Definition
valt samen met wetenschappelijk denken, denken waarbij men door onophoudelijke
interactie tss. theorieën en vastgelegde empirische feiten tot betrouwbare kennis komt |
|
|
Term
| rationaliteit in brede zin |
|
Definition
wijsgerige zin van het woord
gekenmerkt door eis om betrouwbare antwoorden te zoeken op alle vragen
- streven naar een zo groot mogelijke helderheid in begrippen en uitspraken zoveel mogelijk controleren |
|
|
